اثر چرا بر تنوع گونه ای در مراتع و دیمزارهای رهاشده شهرستان فریدن استان اصفهان

تنوع گونه ای یکی از مهمترین شاخص های نشان دهنده سلامت مراتع است که با توجه به فشار وارد شده بر مراتع کشور اهمیت دوچندانی در این اکوسیستم ها پیدا کرده است. در مراتع کشور تعیین تنوع گونه ای به دلیل تأثیر در سلامت مرتع و وضعیت آن حائز اهمیت است. تغییر کاربری اراضی و استفاده بیش از حد توان اکولوژیک اکوسیستم های مرتعی از جمله عوامل مهم در کاهش تنوع گونه ای به شمار می آید که می تواند سلامت و پایداری این اکوسیستم ها را به مخاطره اندازد. هدف از این تحقیق بررسی اثر چرا بر تنوع گونه ای در مراتع و دیمزارهای رهاشده شهرستان فریدن استان اصفهان بود. در هر مکان مرتعی درصد پوشش تاجی و تراکم گونه های گیاهی اندازه گیری شده و از روش حداقل سطح تعداد گون? هر منطقه به دست آمد. سپس عوامل ادافیکی و عوامل انسانی موثر بر هریک از مکان ها اندازه گیری شد و شاخص های غیرپارامتریک غنای گونه ای، یکنواختی و تنوع گونه ای مورد محاسبه قرار گرفت. از روش های پارامتریک ( مدل های وفور- رتبه ای) نیز جهت ارزیابی تنوع گونه ای استفاده گردید. سپس منحنی سطح/گونه برای هریک از مکان ها ترسیم شده و با استفاده از معادلات رگرسیون (نیمه لگاریتمی) ارتباط تعداد گونه (غنا) و سطح مورد مطالعه بررسی گردید و مقادیر ضریب تبین گزارش شد. به منظور بررسی ارتباط گونه ها با عوامل محیطی از آنالیز داده های چند متغیره ( روش رج بندی) استفاده شد. نتایج این تحقیق حاکی از اختلاف معنی دار بین مکان های مرتعی در سطح یک درصد برای شاخص-های غنای گونه ای (مارگالف و جکنایف و رقیق سازی) بود. بر اساس نتایج این مطالعه بهترین شاخص غنای گونه ای رقیق سازی می-باشد. از بین شاخص های غیر پارامتریک تنوع گونه ای شاخص هیل n1 و شانون- وینر اختلاف معنی داری را در سطح پنج درصد نشان دادند که این اختلاف نیز بین مراتع خوب با مراتع تخریب شده و دیمزارهای رهاشده می باشد. مدل وفور-رتبه ای در روش پارامتریک، نشان داد که داده ها از مدل لوگ نرمال تبعیت می کنند. حداقل سطح نمونه برای تعیین غنای گونه ای برای مراتع خوب 128 متر مربع، مراتع تخریب شده 32 متر مربع و دیمزار های رها شده 16 متر مربع تعیین شد. نتایج همچنین نشان داد که در سطح یک درصد اختلاف معنی داری بین مکان های مرتعی مرتع خوب با دیمزار رهاشده و مرتع تخریب شده وجود دارد به طوری که هرچه از عوامل انسانی (فاصله از روستا، آبشخور و جاده) دور شویم، بر میزان تنوع گونه ای و غنای گونه ای افزوده می شود. فاصله از روستا جزء مهمترین متغیر های اثر گذار بر روی میزان تنوع گونه ای و غنای گونه ای شناخته شد. از طرف دیگر بین تنوع با پارامتر های مقدار ماده آلی، درصداشباع خاک، آهک و رس ارتباط مثبت و با میزان درصد شن و هدایت الکتریکی خاک ارتباط منفی وجود دارد. . فاصله از روستا جزء مهمترین متغیر های اثر گذار بر روی میزان تنوع گونه ای و غنای گونه ای شناخته شد. از طرف دیگر بین تنوع با پارامتر های مقدار ماده آلی، درصداشباع خاک، آهک و رس ارتباط مثبت و با میزان درصد شن و هدایت الکتریکی خاک ارتباط منفی وجود دارد.